Ποια είναι άραγε τα χαρακτηριστικά που συνθέτουν έναν «ιδανικό» Δήμο; Τι κάνει μια σύγχρονη πόλη θελκτική για τους κατοίκους και τους επισκέπτες της· μια πόλη που θα θέλουμε να ζούμε; Μήπως μια πόλη που θα είναι καθαρή; Ασφαλής; Μια πόλη με υψηλή αισθητική; Σύγχρονη; Με πλούσιες πολιτιστικές δράσεις; Με κοινωνικές προσφορές προς τους κατοίκους της; Με έμφαση στον αθλητισμό ή στον εθελοντισμό;

Κάνοντας μια σύντομη ιστορική αναδρομή, σύμφωνα με τον Αριστοτέλη (στα Πολιτικά), ο Ιππόδαμος - αρχαίος Έλληνας αρχιτέκτονας, πολεοδόμος, φυσικός, μαθηματικός, μετεωρολόγος και φιλόσοφος, θεωρούμενος και ως ο «πατέρας της πολεοδομίας» - αναγνωρίζεται ως ο ιθύνων νους του σχεδιασμού της «ιδανικής πόλης». Κατά τον Ιππόδαμο, λοιπόν, «ιδανική» ήταν μια πόλη 10.000 πολιτών, με συγκεκριμένο πολεοδομικό και κοινωνικό σχεδιασμό, που θα είχε αρκετούς άνδρες - ούτε πολλούς ούτε λίγους - χωρισμένους σε συγκεκριμένες τάξεις, καθώς και τον απαραίτητο υποστηρικτικό αριθμό γυναικών, παιδιών και σκλάβων. Κατά τον ίδιο, η εξασφάλιση των σωστών κλιματολογικών συνθηκών αποτελούσε επιπρόσθετα κυρίαρχη προτεραιότητα, καθώς, πέρα από το ζήτημα της δημόσιας υγείας, οι κλιματολογικές συνθήκες και η ύπαρξη νερού καθόριζαν τη σοδιά των αγρών, διαδραματίζοντας τεράστιο ρόλο στην αυτάρκεια της τροφής. Αυτά κατά την αρχαιότητα.

Σήμερα τα κριτήρια μας έχουν μεταβληθεί σημαντικά και πλέον αναζητούμε σημαντικότερα  χαρακτηριστικά σε μια «σύγχρονη» πόλη, όπως είναι οι προσφερόμενες ευκαιρίες για εκπαίδευση και εργασία, η υγιεινή, το περιβάλλον, οι διαθέσιμες υπηρεσίες και η γενικότερη «ποιότητα» της καθημερινότητας.

Αναζητώντας, λοιπόν, τι κάνει τις σύγχρονες πόλεις θελκτικές, θα μπορούσαμε να συνοψίσουμε τα παρακάτω χαρακτηριστικά:
• Να είναι ζωντανές, με ελκυστικούς δημόσιους χώρους και πολιτισμό, τέχνη και δραστηριότητες
• Να είναι οικονομικά και οικολογικά βιώσιμες
• Να επιτρέπουν σε όλους την πρόσβαση σε εργασία, υγειονομική περίθαλψη, στέγαση, εκπαίδευση και υπηρεσίες
• Να προάγουν την αίσθηση της κοινότητας, της συνεργασίας και της συμμετοχικότητας
• Να είναι ασφαλείς, απέναντι τόσο στο περιβάλλον, φυσικό και τεχνητό, όσο και από άποψη παραβατικότητας.

Και στο σημείο αυτό, προκύπτει το ερώτημα: «Πώς ανταποκρίνεται ο δικός μας Δήμος σε αυτά τα κριτήρια;» Μάλλον όχι και τόσο θετικά...

Σίγουρα, στην περίπτωση μας, μιλάμε για ένα Δήμο με πλούσια ιστορία, που «αγκαλιάζει» το μεγαλύτερο θησαυρό μας, το ισχυρό του brandname. Έναν τόπο, όπου τα μνημεία, οι περίτεχνες τοπικές αρχιτεκτονικές, οι πολλές διαφορετικές μορφές του «ωραίου» δεν λείπουν, ούτε αναζητούνται.

Μια σύγχρονη πόλη, ωστόσο, πρέπει πρωταρχικά να σέβεται και να προστατεύει τους κατοίκους της. Δυστυχώς, όμως, τα παράπονά μας συχνά είναι πολλά. Η Σπάρτη «κουβαλάει» τη μαγεία του παρελθόντος της αλλά και τα πολλά προβλήματα του παρόντος. Χρειάζεται, λοιπόν, μια οργανωμένη και συστηματική προσπάθεια, για να γίνουν τα μεγάλα άλματα προς τη σωστή κατεύθυνση. Οι προκλήσεις είναι πολλές και ετερογενείς, όπως και η ιστορία του τόπου που μεγαλώσαμε και επιλέξαμε να ζούμε.

Σύμφωνα με το θεσμικό πλαίσιο που διέπει τη λειτουργία των δήμων της χώρας, ο δήμος έχει την πολιτειακή υποχρέωση της φροντίδας των του δήμου, δηλαδή του δημόσιου χώρου που ζούμε. Πώς ορίζεται, όμως, χωρικά και ποιοτικά ο δημόσιος χώρος μιας πόλης; Θα έλεγα απλουστευτικά ότι περιλαμβάνει ό,τι είναι «έξω» από την πόρτα των σπιτιών μας και αφορά τα κοινά, δηλαδή τις ζωές μας από κοινού. Και ένα κοινό χαρακτηριστικό που μοιράζονται οι τόσο διαφορετικές μεταξύ τους πόλεις της χώρας μας, στις οποίες ανήκει και η δική μας, είναι ότι ο δημόσιος χώρος είναι σήμερα ίσως πιο ευάλωτος παρά ποτέ: απειλείται από τη συστηματική και ασφυκτική ιδιοποίηση (όχι απλά ιδιωτικοποίηση) κάθε χωρικής σπιθαμής αλλά και πολιτισμικής πτυχής της καθημερινότητάς μας.

Είναι επιτακτική ανάγκη, λοιπόν, η επόμενη Δημοτική Αρχή να φροντίσει για τη διαφύλαξη και διεύρυνση του φυσικού και τεχνοπολιτισμικού δημόσιου χώρου τόσο της πόλης όσο και των επιμέρους δημοτικών ενοτήτων. Χρειαζόμαστε ανοιχτούς, ελεύθερους, βιώσιμα δομημένους, περιβαλλοντικά ασφαλείς, τεχνολογικά αναβαθμισμένους, πολιτισμικά ζωντανούς χώρους, που θα επιτρέπουν τη ζωή μας από κοινού: για παράδειγμα, υλικοτεχνικά και τεχνολογικά αναβαθμισμένες και ανοιχτές στους πολίτες εκπαιδευτικές κτιριακές υποδομές, «ζωντανά» μουσεία και πολυχώρους εκδηλώσεων, περιποιημένους δημόσιους φυσικούς χώρους εντός των αστικών ιστών (π.χ. πάρκα «τσέπης»), περιβαλλοντική και ενεργειακή ασφάλεια, με μια ασφαλή για το κοινό καλό διαχείριση των φυσικών πόρων.

Χρειαζόμαστε μια Σπάρτη, όπου η γνώση και η δημιουργικότητα διακινούνται ελεύθερα, όπου οι πανεπιστημιακές σχολές θα συνεργάζονται και θα αλληλοεπιδρούν με την τοπική κοινωνία, με τις τοπικές επιχειρήσεις και τις πρωτογενείς παραγωγικές μονάδες, ώστε να προωθήσουν την καινοτομία και την οικονομική ανάπτυξη. Έναν Δήμο Σπάρτης, που θα καλλιεργεί ένα περιβάλλον, στο οποίο τα μυαλά των νέων θα μπορούν να «ανθίσουν» και να συνεισφέρουν στην κοινωνία, οι κάτοικοι θα μπορούν εργαστούν αποδοτικά αλλά και να ζήσουν ποιοτικά.  Μια Σπάρτη ακμάζουσα που θα συνδυάζει απρόσκοπτα και αρμονικά την πλούσια ιστορία της με τις σύγχρονες εξελίξεις, όπου τα αρχαία ορόσημα θα βρίσκονται σε αρμονία με τη βιώσιμη αρχιτεκτονική, αντανακλώντας τη δέσμευσή μας να διατηρήσουμε την κληρονομιά μας, ενώ ταυτόχρονα αγκαλιάζουμε ένα πιο πράσινο μέλλον. Έναν Δήμο που θα δίνει προτεραιότητα στις αποτελεσματικές και φιλικές προς το περιβάλλον υποδομές, θα μειώνει την κυκλοφοριακή συμφόρηση και τη ρύπανση, που θα επενδύει σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, διασφαλίζοντας μια βιώσιμη πόλη για τις επόμενες γενιές.

Επανερχόμενος στο αρχικό ερώτημα, δεν ξέρω τελικά τι κάνει μια πόλη ιδανική. Γνωρίζω, πάντως, πως για όλα τα παραπάνω αιτήματα για μία σύγχρονη πόλη απαιτείται οπωσδήποτε συγκεκριμένο στρατηγικό πλάνο, αποτελεσματικό σχεδιασμό, αξιοποίηση εθνικών και ευρωπαϊκών δημόσιων πόρων και σταδιακή υλοποίηση, όχι αφηρημένων μεγαλόπνοων προγραμμάτων, αλλά καθημερινών και μεσοπρόθεσμων πρακτικών και δράσεων.

Και πρωτίστως είμαι πεπεισμένος ότι το νοιάξιμο για τους ανθρώπους ενός τόπου είναι το καλύτερο εφαλτήριο. Ανήκω πάντα, και από πεποίθηση, σε αυτούς που πιστεύουν ότι τα πράγματα πηγαίνουν μπροστά. Και αν δεν υπάρχει γύρω μου η «μαγεία», προσπαθώ να τη δημιουργήσω. Είναι πολύ ωραίο να ζούμε σε μια πόλη που νοιάζεται για τα μικρά - μεγάλα της καθημερινότητας. Αυτά που τελικά «χρωματίζουν» ή «αποχρωματίζουν» την καθημερινότητά μας.

Στην παράταξη «Σπάρτη - Νέα Πορεία» με επικεφαλής την υποψήφια δήμαρχο Ντία Τζανετέα, με την οποία συμπορεύομαι, μοιραζόμαστε όλοι οι υποψήφιοι μία κοινή αντίληψη για τον τόπο μας: θέλουμε όλοι οι άνθρωποι που μένουν σε αυτόν, να τον χαίρονται κάθε μέρα. Νοιαζόμαστε για τους ανθρώπους. Για το δικαίωμα τους να βιοπορίζονται με αξιοπρέπεια στον τόπο τους. Για την καθημερινότητα τους. Για το δικαίωμα τους να απολαμβάνουν τον τόπο τους. Για το δικαίωμα τους να αποφασίζουν για την ζωή τους στον τόπο τους.

Ας μην χαθεί άλλος χρόνος, ας μπούμε μπροστά όλοι εμείς που αγαπάμε και νοιαζόμαστε τον δήμο μας, για να διεκδικήσουμε όσα δικαιούμαστε σε έργα, υποδομές, ανάπτυξη. Ως παράταξη, έχουμε όραμα, σχέδιο, στρατηγική και κυρίως ανθρώπους με όρεξη να δουλέψουν. Ας μην αφήσουμε αυτή την ευκαιρία να χαθεί, έχουμε μπροστά μας μια ολόκληρη πενταετία, για να κάνουμε πολλά για το δήμο μας, του το οφείλουμε!

*  Κωνσταντίνος Κορωνιός  -  Υποψήφιος Δημοτικός Σύμβουλος Σπάρτης, με τη Ντία Τζανετέα (Σπάρτη Νέα Πορεία)