notification icon
Θα θέλατε να σας ενημερώνουμε για τα έκτακτα γεγονότα ;

Σπήλιος Πασαγιάννης - Ο Μανιάτης Λόγιος που έφυγε νωρίς

slider_image

Μοιράσου το άρθρο:

30-06-2017

Σπήλιος Πασαγιάννης
Ο Μανιάτης Λόγιος που έφυγε νωρίς

Γιος του ειρηνοδίκη Γιώργη Πασαγιάννη, γεννήθηκε στην Καστανιά το 1874. Στο Γύθειο τελείωσε το γυμνάσιο στα 1892 και γράφτηκε στην Ιατρική Σχολή Αθηνών, την οποία όμως εγκατέλειψε νωρίς, για να επιστρέψει στη γενέτειρα του και να περιπλανηθεί στα μανιάτικα χωριά ως το 1899. Ακολούθως, φοίτησε στη Σχολή του Βασιλικού Θεάτρου και κατόπιν προσλήφθηκε στη ¨Νέα Σκηνή¨ του Χρηστομάνου. Από το θίασο του Χρηστομάνου αποχώρησε ύστερα από λίγο καιρό και το 1905 παντρεύτηκε την αδελφή του Άγγ. Σικελιανού, Ελένη, η οποία όμως τον εγκατέλειψε τον ίδιο χρόνο. Για να αναζητήσει τη σύζυγο του, μα και την επιχειρηματική του τύχη, μετέβη στο εξωτερικό, όπου και κλονίστηκε η υγεία του. Το 1907 εγκαταστάθηκε στην Κέρκυρα, μετά στην Αθήνα και τέλος στη Ζάκυνθο όπου χτυπημένος από τη φυματίωση πέθανε νεότατος το 1909.

Το έργο του είναι σκορπισμένο στα λογοτεχνικά περιοδικά της εποχής και ιδίως στο ¨Νουμά¨, όπου δημοσίευσε σειρά διηγημάτων με τον τίτλο ¨Κουβέντες¨, εμπνευσμένα από τη ζωή της Μάνης. Εξέδωσε μονάχα ένα βιβλίο, την ποιητική συλλογή ¨Αντίλαλοι¨ (1899).

Μαζί με τον Καμπύση και τον Κρυστάλλη μπορεί να θεωρηθεί σαν προσωπικότητα που χάθηκε πρόωρα. Την ποίηση και την πεζογραφία του χαρακτηρίζει δημοτική πηγαία και αδρά, πλουτισμένη με ιδιωματικές λέξεις. Η λαογραφία υπήρξε πηγή έμπνευσης για τον Πασαγιάννη. Απαισιόδοξος και μυστικοπαθής, παρουσιάζει σημάδια επίδρασης του Σολωμού. Σύμφωνα με τον Τ. Άγρα, την παράδοση του Πασαγιάννη συνέχισε ο Απ. Μελαγχροινός.

Ως ύστατο φόρο θύμησης ας μεταφέρουμε το ποίημα του με τίτλο ¨Ακρογιαλιά¨, το οποίο δημοσιεύτηκε στο ¨Νουμά¨ στις 25/1/1904:
 
Από ταξείδι αλαργινό και η μοναξιά ένα δείλι
Στα φύκια στην ακρογιαλιά μας έφερε άνθη αχνά
Στην άκρη αφροί εψιθύριζαν σε αγαπημένα χείλη
Και η θάλασσα εκαλούσε μας στη νεκροσιγαλιά.
 
Άλλοτε εκεί τα θρηνερά πανάκια απ΄ το καράβι
Μας έταζαν το μισεμό του αγύριστου γιαλού
Και πότε η άνοιξι έφτασε και όθε το κύμα παύει
Άνοιξε η γη σε ανθούς λευκούς και τα φιλιά του αφρού.
 
Και κάποτε που επήραμε το πλάνο μονοπάτι
– Αραξοβόλι στην ερμιά η δάκρινη ομορφιά –
Μόνο το αγέρι ευωδιαστό – κρυφόστρατε διαβάτη –
Έπνεε νάνε απάντεχη κι ολέρμη συντροφιά.
 
Κ΄ ήρθαν οι καλοκαιρινές εσπέρες στο ακρογιάλι
Κ΄ ήρθε η βαρκούλα κι άραξε στην ήσυχη αμουδιά,
Μόλις η θλίψη που έγηρε στ΄ άσπρα νερά κι αγάλι
Το θλιβερό κελαδισμό μας έστελνε η βραδειά.
 
Αλλά η αυγή μας έφερε στον άμοιρο χειμώνα
Και η στράτα μας στην ερημιά εσύναξε αλαφρό
Το φύλλο από τα δάση μας και από τον καλαμιώνα
Λαχτάρα, που η ψυχούλα σου ποθούσε έναν καιρό.
 
 
Ν.ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗΣ
Σπήλιος Πασαγιάννης
Ο Μανιάτης Λόγιος που έφυγε νωρίς

Γιος του ειρηνοδίκη Γιώργη Πασαγιάννη, γεννήθηκε στην Καστανιά το 1874. Στο Γύθειο τελείωσε το γυμνάσιο στα 1892 και γράφτηκε στην Ιατρική Σχολή Αθηνών, την οποία όμως εγκατέλειψε νωρίς, για να επιστρέψει στη γενέτειρα του και να περιπλανηθεί στα μανιάτικα χωριά ως το 1899. Ακολούθως, φοίτησε στη Σχολή του Βασιλικού Θεάτρου και κατόπιν προσλήφθηκε στη ¨Νέα Σκηνή¨ του Χρηστομάνου. Από το θίασο του Χρηστομάνου αποχώρησε ύστερα από λίγο καιρό και το 1905 παντρεύτηκε την αδελφή του Άγγ. Σικελιανού, Ελένη, η οποία όμως τον εγκατέλειψε τον ίδιο χρόνο. Για να αναζητήσει τη σύζυγο του, μα και την επιχειρηματική του τύχη, μετέβη στο εξωτερικό, όπου και κλονίστηκε η υγεία του. Το 1907 εγκαταστάθηκε στην Κέρκυρα, μετά στην Αθήνα και τέλος στη Ζάκυνθο όπου χτυπημένος από τη φυματίωση πέθανε νεότατος το 1909.

Το έργο του είναι σκορπισμένο στα λογοτεχνικά περιοδικά της εποχής και ιδίως στο ¨Νουμά¨, όπου δημοσίευσε σειρά διηγημάτων με τον τίτλο ¨Κουβέντες¨, εμπνευσμένα από τη ζωή της Μάνης. Εξέδωσε μονάχα ένα βιβλίο, την ποιητική συλλογή ¨Αντίλαλοι¨ (1899).

Μαζί με τον Καμπύση και τον Κρυστάλλη μπορεί να θεωρηθεί σαν προσωπικότητα που χάθηκε πρόωρα. Την ποίηση και την πεζογραφία του χαρακτηρίζει δημοτική πηγαία και αδρά, πλουτισμένη με ιδιωματικές λέξεις. Η λαογραφία υπήρξε πηγή έμπνευσης για τον Πασαγιάννη. Απαισιόδοξος και μυστικοπαθής, παρουσιάζει σημάδια επίδρασης του Σολωμού. Σύμφωνα με τον Τ. Άγρα, την παράδοση του Πασαγιάννη συνέχισε ο Απ. Μελαγχροινός.

Ως ύστατο φόρο θύμησης ας μεταφέρουμε το ποίημα του με τίτλο ¨Ακρογιαλιά¨, το οποίο δημοσιεύτηκε στο ¨Νουμά¨ στις 25/1/1904:
 
Από ταξείδι αλαργινό και η μοναξιά ένα δείλι
Στα φύκια στην ακρογιαλιά μας έφερε άνθη αχνά
Στην άκρη αφροί εψιθύριζαν σε αγαπημένα χείλη
Και η θάλασσα εκαλούσε μας στη νεκροσιγαλιά.
 
Άλλοτε εκεί τα θρηνερά πανάκια απ΄ το καράβι
Μας έταζαν το μισεμό του αγύριστου γιαλού
Και πότε η άνοιξι έφτασε και όθε το κύμα παύει
Άνοιξε η γη σε ανθούς λευκούς και τα φιλιά του αφρού.
 
Και κάποτε που επήραμε το πλάνο μονοπάτι
– Αραξοβόλι στην ερμιά η δάκρινη ομορφιά –
Μόνο το αγέρι ευωδιαστό – κρυφόστρατε διαβάτη –
Έπνεε νάνε απάντεχη κι ολέρμη συντροφιά.
 
Κ΄ ήρθαν οι καλοκαιρινές εσπέρες στο ακρογιάλι
Κ΄ ήρθε η βαρκούλα κι άραξε στην ήσυχη αμουδιά,
Μόλις η θλίψη που έγηρε στ΄ άσπρα νερά κι αγάλι
Το θλιβερό κελαδισμό μας έστελνε η βραδειά.
 
Αλλά η αυγή μας έφερε στον άμοιρο χειμώνα
Και η στράτα μας στην ερημιά εσύναξε αλαφρό
Το φύλλο από τα δάση μας και από τον καλαμιώνα
Λαχτάρα, που η ψυχούλα σου ποθούσε έναν καιρό.
 
 
Ν.ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗΣ

Η APELA προτείνει

image

Eτικέτες :
images Άρθρα
01-03-2024

Κοντούλα λεμονιά

images Άρθρα
19-01-2024

Αϊ Γιάννη μου

images Άρθρα
19-01-2024

Η «ΜΑΣΚΑ»

images Άρθρα
10-01-2024

Η Ρώμη του 2024