notification icon
Θα θέλατε να σας ενημερώνουμε για τα έκτακτα γεγονότα ;

Συνοδινός : «Πως μπορούν να προστατευτούν όσοι πήραν δάνειο σε ελβετικό φράγκο»

slider_image

Μοιράσου το άρθρο:

23-01-2015

Την Πέμπτη 15 Ιανουαρίου 2015, η απόφαση της κεντρικής τράπεζας της Ελβετίας να «ξεκλειδώσει» την ισοτιμία μεταξύ Ελβετικού φράγκου και Ευρώ, προκάλεσε αναταραχή στις αγορές συναλλάγματος με την ανατίμηση του φράγκου έναντι του ευρωπαϊκού νομίσματος να φθάνει σε επίπεδα ρεκόρ.

Η είδηση αποτέλεσε αντικείμενο πλήθους δημοσιευμάτων που έσπειραν τον πανικό σε χιλιάδες δανειολήπτες αλλά και προεκλογικής υποσχεσεολογίας από τα δύο μεγάλα κόμματα που δεσμεύθηκαν να λάβουν δραστικά μέτρα αμέσως μετά την ανάληψη της εξουσίας.

Μια εβδομάδα μετά, με την αρχική ανησυχία να έχει καταλαγιάσει, επιχειρείται στο παρόν κείμενο μια συνοπτική και απλοποιημένη κατά το δυνατόν ανάλυση του προβλήματος, με σκοπό να αναδειχθούν οι ρεαλιστικές δυνατότητες προστασίας όσων Λακώνων συμπολιτών μας, έλαβαν δάνειο σε ελβετικό φράγκο και βρίσκονται σήμερα να οφείλουν περισσότερα χρήματα από όσα είχαν συμφωνήσει.

Προτού όμως προσεγγίσουμε τις λύσεις του προβλήματος θα πρέπει να αναρωτηθούμε για το πως έφτασαν 70.000 χιλιάδες δανειολήπτες να χρωστούν περισσότερα από όσα πραγματικά δανείστηκαν..

Η απάντηση βρίσκεται κρυμμένη στα «μικρά γράμματα» των δανειακών συμβάσεων που υπεγράφησαν την περίοδο 2006-2007, κατά την οποία το επιτόκιο δανεισμού για καταθέσεις σε ελβετικό φράγκο ήταν εξαιρετικά ευνοϊκό και το ευρώ σε θέση ισχύος έναντι του ελβετικού φράγκου.

Στις συμβάσεις αυτές συναντά κανείς δυσνόητους όρους με τους οποίους «συμφωνούνταν» εμμέσως ότι ο συναλλαγματικός κίνδυνος αναλαμβάνονταν πλήρως από το δανειολήπτη ο οποίος και αποδεχόταν την υποχρέωση να αποπληρώνει το δάνειο είτε στο νόμισμα της χορήγησης του δανείου (δηλ. σε ελβετικό φράγκο), είτε σε ευρώ με βάση την τρέχουσα τιμή πώλησης του νομίσματος χορήγησης.

 Έτσι, χρησιμοποιώντας το δέλεαρ ενός χαμηλότερου επιτοκίου, οι τράπεζες είχαν κάθε λόγο να προτείνουν στους πελάτες τους τη σύναψη τέτοιων δανείων, καθώς με τον τρόπο αυτό πετύχαιναν υπερκέρδη στη διατραπεζική αγορά συναλλάγματος, μεταθέτοντας παράλληλα τον κίνδυνο μεταβολής της ισοτιμίας ευρώ- ελβετικού φράγκου στις πλάτες των δανειοληπτών χωρίς καν να τους ενημερώνουν για τον υφιστάμενο κίνδυνο.

Αναπόφευκτα σχεδόν, χιλιάδες καταναλωτές, που δανείστηκαν σε ελβετικά φράγκα και ανέλαβαν την υποχρέωση να αποπληρώνουν τη δόση του δανείου τους σε ευρώ, (με το ευρώ να αντιστοιχεί περίπου σε 1,6 ελβετικά φράγκα) βρέθηκαν σήμερα αντιμέτωποι με το παράδοξο φαινόμενο να αποπληρώνουν κανονικά την ολοένα αυξανόμενη δόση του δανείου τους αλλά να βλέπουν το άληκτο κεφάλαιο του να αυξάνεται (με το ευρώ να αντιστοιχεί σήμερα περίπου σε ένα ελβετικό φράγκο.)

Ωστόσο, μπροστά σε αυτές τις δυσάρεστες εξελίξεις, οι καταναλωτές δεν βρίσκονται απροστάτευτοι.

Το βασικό όπλο για την προστασία τους είναι η προσφυγή στις διατάξεις του νόμου για την προστασία του καταναλωτή, με αίτημα την ακύρωση των συμβατικών όρων που τους μεταθέτουν εξ ολοκλήρου το συναλλαγματικό κίνδυνο.

Οι επίμαχοι όροι συνιστούν γενικούς όρους συναλλαγών (ΓΟΣ), δηλαδή όρους που δεν έχουν συμφωνηθεί έπειτα από ατομική διαπραγμάτευση των δανειοληπτών με την τράπεζα αλλά έχουν τεθεί εκ των προτέρων από αυτή με σκοπό τη χρήση τους σε αόριστο αριθμό μελλοντικών συμβάσεων.

Τέτοιοι συμβατικοί όροι απαγορεύονται και είναι άκυροι ως καταχρηστικοί, όταν έχουν ως αποτέλεσμα τη σημαντική διατάραξη της ισορροπίας των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων των συμβαλλομένων σε βάρος του καταναλωτή-πελάτη της τράπεζας.

Η ισορροπία αυτή διαταράσσεται και όταν οι όροι που χρησιμοποιούνται δεν είναι διατυπωμένοι με σαφήνεια και διαφάνεια, αλλά αντίθετα είναι αόριστοι και ακατάληπτοι για το μέσο καταναλωτή, με αποτέλεσμα να μην του επιτρέπουν να αντιληφθεί τις δυσμενείς οικονομικές συνέπειες που απορρέουν από τους όρους αυτούς.

Έτσι, τα ελληνικά δικαστήρια έχουν ήδη κρίνει άκυρους ως καταχρηστικούς και αόριστους τους επίμαχους όρους των δανείων σε ελβετικό φράγκο, δικαιώνοντας με τον τρόπο αυτό τους δανειολήπτες που προσέφυγαν στη δικαιοσύνη. Τα δικαστήρια έκριναν συγκεκριμένα ότι στους επίμαχους όρους δεν διατυπώνεται σαφώς ο τρόπος λειτουργίας της συναλλαγματικής ισοτιμίας και η μέθοδος μετατροπής του ευρώ σε ελβετικό φράγκο, με αποτέλεσμα ο πελάτης- καταναλωτής που δεν διαθέτει εξειδικευμένες νομικές ή οικονομικές γνώσεις να είναι ανήμπορος να υπολογίσει εκ των προτέρων, τόσο το ύψος των μηνιαίων δόσεων, που θα καλούνταν να καταβάλει για την αποπληρωμή του δανείου του, όσο και το ύψος του ανεξόφλητου κεφαλαίου του τελευταίου, σε περίπτωση που η ισοτιμία μεταξύ ευρώ και ελβετικού φράγκου διαφοροποιούνταν σε βάρος του.

Συνεπώς, οι δανειολήπτες, στηριζόμενοι κυρίως στην ελλιπή ενημέρωση τους για τους όρους των επίμαχων δανείων σε ελβετικό φράγκο αλλά και στην υπερβολική προώθηση των εν λόγω δανείων από τις τράπεζες έχουν τη δυνατότητα να προσφύγουν στη δικαιοσύνη και να ζητήσουν το «κλείδωμα» της ισοτιμίας ευρώ-ελβετικού φράγκου.

Αίτημα τους θα είναι η αποπληρωμή του δανείου τους σε ευρώ, με βάση την ισοτιμία που ίσχυε κατά την ημέρα εκταμίευσης του δανείου και όχι με βάση την ισοτιμία που ισχύει κατά την ημέρα καταβολής, όπως συμβαίνει σήμερα. Ας σημειωθεί δε ότι ήδη κάποιες τράπεζες, υπό το φόβο ότι πολλοί δανειολήπτες θα προσφύγουν στη δικαιοσύνη έρχονται σε επικοινωνία μαζί τους προτείνοντας μειώσεις της τάξεως του 20% στις μηνιαίες δόσεις των δανείων για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.

Τέτοιες ρυθμίσεις ωστόσο, πρέπει πάντοτε να αντιμετωπίζονται με επιφυλακτικότητα καθώς ενδέχεται να κρύβουν παγίδες και να στερήσουν τους δανειολήπτες από τη δυνατότητα μελλοντικής δικαστικής ρύθμισης των οφειλών τους.

Εν αναμονή λοιπόν των βουλευτικών εκλογών, ας ελπίσουμε ότι οι προεκλογικές δεσμεύσεις των κομμάτων για νομοθετική παρέμβαση στο ζήτημα των δανείων σε ελβετικό φράγκο θα υλοποιηθούν και η ανασφάλεια των δανειοληπτών θα λάβει σύντομα τέλος.    


Δημήτριος Γ. Συνοδινός
Δικηγόρος Αθηνών,  ΜΔΕ Εμπορικού δικαίου
ds@synodinoslaw.gr
Την Πέμπτη 15 Ιανουαρίου 2015, η απόφαση της κεντρικής τράπεζας της Ελβετίας να «ξεκλειδώσει» την ισοτιμία μεταξύ Ελβετικού φράγκου και Ευρώ, προκάλεσε αναταραχή στις αγορές συναλλάγματος με την ανατίμηση του φράγκου έναντι του ευρωπαϊκού νομίσματος να φθάνει σε επίπεδα ρεκόρ.

Η είδηση αποτέλεσε αντικείμενο πλήθους δημοσιευμάτων που έσπειραν τον πανικό σε χιλιάδες δανειολήπτες αλλά και προεκλογικής υποσχεσεολογίας από τα δύο μεγάλα κόμματα που δεσμεύθηκαν να λάβουν δραστικά μέτρα αμέσως μετά την ανάληψη της εξουσίας.

Μια εβδομάδα μετά, με την αρχική ανησυχία να έχει καταλαγιάσει, επιχειρείται στο παρόν κείμενο μια συνοπτική και απλοποιημένη κατά το δυνατόν ανάλυση του προβλήματος, με σκοπό να αναδειχθούν οι ρεαλιστικές δυνατότητες προστασίας όσων Λακώνων συμπολιτών μας, έλαβαν δάνειο σε ελβετικό φράγκο και βρίσκονται σήμερα να οφείλουν περισσότερα χρήματα από όσα είχαν συμφωνήσει.

Προτού όμως προσεγγίσουμε τις λύσεις του προβλήματος θα πρέπει να αναρωτηθούμε για το πως έφτασαν 70.000 χιλιάδες δανειολήπτες να χρωστούν περισσότερα από όσα πραγματικά δανείστηκαν..

Η απάντηση βρίσκεται κρυμμένη στα «μικρά γράμματα» των δανειακών συμβάσεων που υπεγράφησαν την περίοδο 2006-2007, κατά την οποία το επιτόκιο δανεισμού για καταθέσεις σε ελβετικό φράγκο ήταν εξαιρετικά ευνοϊκό και το ευρώ σε θέση ισχύος έναντι του ελβετικού φράγκου.

Στις συμβάσεις αυτές συναντά κανείς δυσνόητους όρους με τους οποίους «συμφωνούνταν» εμμέσως ότι ο συναλλαγματικός κίνδυνος αναλαμβάνονταν πλήρως από το δανειολήπτη ο οποίος και αποδεχόταν την υποχρέωση να αποπληρώνει το δάνειο είτε στο νόμισμα της χορήγησης του δανείου (δηλ. σε ελβετικό φράγκο), είτε σε ευρώ με βάση την τρέχουσα τιμή πώλησης του νομίσματος χορήγησης.

 Έτσι, χρησιμοποιώντας το δέλεαρ ενός χαμηλότερου επιτοκίου, οι τράπεζες είχαν κάθε λόγο να προτείνουν στους πελάτες τους τη σύναψη τέτοιων δανείων, καθώς με τον τρόπο αυτό πετύχαιναν υπερκέρδη στη διατραπεζική αγορά συναλλάγματος, μεταθέτοντας παράλληλα τον κίνδυνο μεταβολής της ισοτιμίας ευρώ- ελβετικού φράγκου στις πλάτες των δανειοληπτών χωρίς καν να τους ενημερώνουν για τον υφιστάμενο κίνδυνο.

Αναπόφευκτα σχεδόν, χιλιάδες καταναλωτές, που δανείστηκαν σε ελβετικά φράγκα και ανέλαβαν την υποχρέωση να αποπληρώνουν τη δόση του δανείου τους σε ευρώ, (με το ευρώ να αντιστοιχεί περίπου σε 1,6 ελβετικά φράγκα) βρέθηκαν σήμερα αντιμέτωποι με το παράδοξο φαινόμενο να αποπληρώνουν κανονικά την ολοένα αυξανόμενη δόση του δανείου τους αλλά να βλέπουν το άληκτο κεφάλαιο του να αυξάνεται (με το ευρώ να αντιστοιχεί σήμερα περίπου σε ένα ελβετικό φράγκο.)

Ωστόσο, μπροστά σε αυτές τις δυσάρεστες εξελίξεις, οι καταναλωτές δεν βρίσκονται απροστάτευτοι.

Το βασικό όπλο για την προστασία τους είναι η προσφυγή στις διατάξεις του νόμου για την προστασία του καταναλωτή, με αίτημα την ακύρωση των συμβατικών όρων που τους μεταθέτουν εξ ολοκλήρου το συναλλαγματικό κίνδυνο.

Οι επίμαχοι όροι συνιστούν γενικούς όρους συναλλαγών (ΓΟΣ), δηλαδή όρους που δεν έχουν συμφωνηθεί έπειτα από ατομική διαπραγμάτευση των δανειοληπτών με την τράπεζα αλλά έχουν τεθεί εκ των προτέρων από αυτή με σκοπό τη χρήση τους σε αόριστο αριθμό μελλοντικών συμβάσεων.

Τέτοιοι συμβατικοί όροι απαγορεύονται και είναι άκυροι ως καταχρηστικοί, όταν έχουν ως αποτέλεσμα τη σημαντική διατάραξη της ισορροπίας των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων των συμβαλλομένων σε βάρος του καταναλωτή-πελάτη της τράπεζας.

Η ισορροπία αυτή διαταράσσεται και όταν οι όροι που χρησιμοποιούνται δεν είναι διατυπωμένοι με σαφήνεια και διαφάνεια, αλλά αντίθετα είναι αόριστοι και ακατάληπτοι για το μέσο καταναλωτή, με αποτέλεσμα να μην του επιτρέπουν να αντιληφθεί τις δυσμενείς οικονομικές συνέπειες που απορρέουν από τους όρους αυτούς.

Έτσι, τα ελληνικά δικαστήρια έχουν ήδη κρίνει άκυρους ως καταχρηστικούς και αόριστους τους επίμαχους όρους των δανείων σε ελβετικό φράγκο, δικαιώνοντας με τον τρόπο αυτό τους δανειολήπτες που προσέφυγαν στη δικαιοσύνη. Τα δικαστήρια έκριναν συγκεκριμένα ότι στους επίμαχους όρους δεν διατυπώνεται σαφώς ο τρόπος λειτουργίας της συναλλαγματικής ισοτιμίας και η μέθοδος μετατροπής του ευρώ σε ελβετικό φράγκο, με αποτέλεσμα ο πελάτης- καταναλωτής που δεν διαθέτει εξειδικευμένες νομικές ή οικονομικές γνώσεις να είναι ανήμπορος να υπολογίσει εκ των προτέρων, τόσο το ύψος των μηνιαίων δόσεων, που θα καλούνταν να καταβάλει για την αποπληρωμή του δανείου του, όσο και το ύψος του ανεξόφλητου κεφαλαίου του τελευταίου, σε περίπτωση που η ισοτιμία μεταξύ ευρώ και ελβετικού φράγκου διαφοροποιούνταν σε βάρος του.

Συνεπώς, οι δανειολήπτες, στηριζόμενοι κυρίως στην ελλιπή ενημέρωση τους για τους όρους των επίμαχων δανείων σε ελβετικό φράγκο αλλά και στην υπερβολική προώθηση των εν λόγω δανείων από τις τράπεζες έχουν τη δυνατότητα να προσφύγουν στη δικαιοσύνη και να ζητήσουν το «κλείδωμα» της ισοτιμίας ευρώ-ελβετικού φράγκου.

Αίτημα τους θα είναι η αποπληρωμή του δανείου τους σε ευρώ, με βάση την ισοτιμία που ίσχυε κατά την ημέρα εκταμίευσης του δανείου και όχι με βάση την ισοτιμία που ισχύει κατά την ημέρα καταβολής, όπως συμβαίνει σήμερα. Ας σημειωθεί δε ότι ήδη κάποιες τράπεζες, υπό το φόβο ότι πολλοί δανειολήπτες θα προσφύγουν στη δικαιοσύνη έρχονται σε επικοινωνία μαζί τους προτείνοντας μειώσεις της τάξεως του 20% στις μηνιαίες δόσεις των δανείων για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.

Τέτοιες ρυθμίσεις ωστόσο, πρέπει πάντοτε να αντιμετωπίζονται με επιφυλακτικότητα καθώς ενδέχεται να κρύβουν παγίδες και να στερήσουν τους δανειολήπτες από τη δυνατότητα μελλοντικής δικαστικής ρύθμισης των οφειλών τους.

Εν αναμονή λοιπόν των βουλευτικών εκλογών, ας ελπίσουμε ότι οι προεκλογικές δεσμεύσεις των κομμάτων για νομοθετική παρέμβαση στο ζήτημα των δανείων σε ελβετικό φράγκο θα υλοποιηθούν και η ανασφάλεια των δανειοληπτών θα λάβει σύντομα τέλος.    


Δημήτριος Γ. Συνοδινός
Δικηγόρος Αθηνών,  ΜΔΕ Εμπορικού δικαίου
ds@synodinoslaw.gr

Η APELA προτείνει

image

Eτικέτες :
images Άρθρα
01-03-2024

Κοντούλα λεμονιά

images Άρθρα
19-01-2024

Αϊ Γιάννη μου

images Άρθρα
19-01-2024

Η «ΜΑΣΚΑ»

images Άρθρα
10-01-2024

Η Ρώμη του 2024